İslam’ın Muhammed ile olan ilişkisinin doğası nedir?
Muhammed kimdir?
Aslında Arapça Muhammed yüceltilen-övülen anlamına gelen bir kelimedir. İlginç olarak bu terim ilk defa Hrsitiyan sikke motiflerinde İsa ile ilgili bir sıfat olarak kullanılmıştır. Bu yorumu destekleyen kanıt, 691 yılında Abdulmelik tarafından yaptırılmış olan Kubbetüs Sahra’nın içine yerleştirilmiş olan bir yazıttır. Bu yazıt tek ve benzersiz bir Tanrı’ya şahitlikle başlamakta ve övülesi (muhammadun) Tanrı kulu (abd Allah) ve O’nun elçisi ifadeleri kullanılarak, Mesih İsa, Meryem’in oğlu, Tanrı’nın elçisi ve sözüdür şeklinde, eski Hrsitiyanlık inancı çerçevesinde devam etmektedir. Bu yazıtta İsa’nın Tanrı olduğu reddedilmektedir. Aynı şeyi zaten Kur’an da önermektedir.
Muhammad terimi İsa için kullanılmış olabilir mi?
Muhammad teriminin başlangıçta İsa'ya atfedilen bir Hristiyan ünvani olarak ortaya çıkmış olması mümkündür. Muhammad, Tanrı’nın kulu anlamına gelen Abdallah'da olduğu gibi, peygamber, elçi ve mesih gibi sıfatlara benzemektedir. Daha sonraları bu terimin, yakından ilgili olduğu İsa’dan koparak ayrıldığına ve tek başına bir isim olarak varlığını sürdürdüğüne inanılmaktadır.
708 yılında Şam’da inşa edilen Mescid-el-Emeviyye’nin ve 756 yılında Medine’de yapılan Kutsal Mabed’in yazıtları ilginç bir şekilde İslam’ın beş koşulundan biri olan Kelime-i Şehadet’e benzemektedir. O yazıtta tek olan Tanrı övüldükten sonra, Muhammad’e, yani Tanrı’nın kulu ve elçisine, şahadet edilir. Ama Kubbetüs Sahra’da olduğu gibi, Meryem’in oğlu İsa açıkça anılmaz. Bu iki yerde formüle edilen yazıtlar, Kudüs’deki teolojiye benzeseler de, doğrudan İsa ile ilişkili değillerdir. Aynı şey sikkeler için de söz konusudur. Sikkelerdeki haçın yerini almaya başlayan kaya sembolleri artık açıkça Hristiyanlık sembolü olmaktan çıkmışlardır.
Bu arada Muhammad sıfatı sikkelerden kaybolmaya başlamıştır. Bu şekilde soyutlanan muhammad sıfatı artık yeni ve farklı bir kavram olarak başka bir kapsamda kullanılabilir hale gelmiştir. Muhammad terimi ilk defa 8’nci yüzyılın ilk yarısında peygamber olarak tarihe geçmiştir. Bu bağlamda en eski kaynaklardan biri olan Johannes Damascenus’a göre ortalıklarda Ma(ch)met adında sahte bir peygamber dolaşmaktadır.
9’uncu yüzyılda yine bir Hristiyan ünvani olan Abdallah (Tanrı’nın kulu), Muhammed’in babası olarak tarihe geçmiş ve Abdullah’ın oğlu Muhammed efsanesi yaratılmıştır.